راهکارهای ۱۵ گانه مرکز پژوهش‌های مجلس برای کاهش آلودگی هوا

به گزارش راهبرد معاصر؛ مرکز پژوهش‌های مجلس شورا اسلامی در گزارشی به بررسی راهکارهای کم هزینه و زودبازده برای کاهش آلودگی هوا پرداخت.

در این گزارش نسبت به عبور غلظت بعضی از آلاینده‌های هوا از استانداردهای ملی هشدار و تاکید شده که برآورد می‌شود با احتساب تأثیر پدیده ریزگردها، بیش از نیمی از جمعیت کل کشور در معرض آلودگی قرار دارند.

در این گزارش تصریح شده که این مشکل نه تنها سلامت مردم را به مخاطره می اندازد، بلکه هزینه های زیادی را به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر حوزه سلامت، به علت افزایش نیاز به خدمات مراقبتی و بهداشتی و فوریت‌های پزشکی که برای جمعیت تحت تأثیر انجام می‌شود و همچنین سایر حوزه‌های اقتصادی تحمیل می‌کند. همچنین بار مالی زیادی به علت مرگ و میرهای زودرس بر سیستم بهداشتی تحمیل می‌شود به صورتی که در صورت رخداد مرگ‌های زودرس سال‌های زیادی از عمر افراد و نیروی کار یک کشور از دست می‌رود.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به گزارش وزارت بهداشت در خصوص آلودگی هوا می‌افزاید که طی آن آلودگی هوا سالیانه حدود 3751 نفر در شهر تهران قربانی می گیرد و همچنین میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در کل کشور به سالیانه 11159 نفر می‌رسد و به این نکته اشاره کردند که تقریباً آمار قربانیان آلودگی هوا با آمار تلفات جاده‌ای برابری می‌کند.

براساس این گزارش خسارت آلودگی هوا بر سلامتی شهروندان تهران حدود 2/3 میلیارد دلار تخمین زده شده است که این میزان برای کل کشور به 7 میلیارد دلار می‌رسد.

پژوهشگران دلیل اصلی عدم اجرای راهکارهای پیشین مبارزه با آلودگی هوا را نبود بودجه کافی و تخصیص منابع اعتباری ارزیابی کردند و افزودند راهکارهای دائمی کاهش آلودگی هوا پر هزینه و بلندمدت هستند، راهکارهایی از جمله نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، توسعه وسایل نقلیه برقی، بهبود راندمان نیروگاه‌ها، اصلاح کیفیت سوخت و ... نیازمند به صرف بودجه و زمان زیادی هستند.

در این گزارش راهکارهای موقتی به عنوان جایگزین راهکارهای اصلی معرفی شده که در عین تأثیر برابر در کاهش آلودگی هوا، از هزینه اجرای بسیار کمتری برخوردار هستند و در این راستا 15 راهکار برای منابع مختلف آلاینده هوا به نمایندگان ملت پیشنهاد کردند.

بنابر این گزارش این راهکارها به صورت دقیق از منظر فنی و اجرایی بررسی شده و الزامات اجرای هر یک تعیین گردید. سپس میزان کاهش انتشار آلاینده‌های گازی و ذرات معلق درنتیجه اجرای راهکارها به صورت ساده و کلی تخمین زده شد. در نهایت با توجه به وسعت اجرای هر راهکارها برآورد کلی از هزینه‌های اجرای آنها و عایدی اقتصادی ناشی از کاهش آلودگی هوا صورت گرفت تا نحوه بازگشت سرمایه مشخص شود.

مطالعات در این گزارش بیانگر این است که با اجرای 15 راهکار منتخب کم هزینه و زودبازده، در پایتخت حداقل 27/8 درصد از انتشار آلاینده‌های گازی و 19/6 درصد از انتشار آلاینده ذرات معلق کاهش پیدا خواهد کرد.

پژوهشگران با ارزیابی هزینه های پیشرو برای اجرای این راهکارها افزودند: برای این میزان کاهش آلودگی هوا حدوداً 107 هزار میلیارد ریال اعتبار مورد نیاز است که بخشی از آن توسط دولت، بخشی توسط شهرداری ها، بخشی آورده متقاضیان و باقی از سایر منابع قابل تأمین است. با صرف این هزینه، حداقل 176 هزار میلیارد ریال عایدی اقتصادی ناشی از کاهش آلودگی هوا نتیجه خواهد شد و بیانگر این است که طول دوره بازگشت سرمایه کمتر از یک سال خواهد بود.

در انتهای این گزارش با مقایسه این ارقام در مقایسه با اجرای راهکارهای اصلی کاهش آلودگی هوا، هزینه‌های راهکارهای پیشنهادی این گزارش را بسیار مقرون به صرفه‌تر و مؤثرتر ارزیابی کردند، به گونه‌ای که با صرف کمتر از یک سوم هزینه راهکارهای اصلی، بین 2 تا 3 برابر کاهش آلودگی هوا حادث خواهد شد./ تسنیم